Pieter Terpstra schreef in de donkere oorlogsjaren 1942-44 aan een manuscript met de titel Verloren land. Een herinneringswerk aan Schokland. Hierin behandelt hij de geschiedenis van het eiland vanaf de Middeleeuwen. Het relaas, dat blijkt geeft van een opvallend stilistisch talent, schildert het harde leven van de eilandbewoners door de eeuwen heen; de niet-aflatende strijd tegen het water, de armoede en het gesappel, terwijl ook onderwerpen als de klederdracht en het dialect van de Schokkers breed aan bod komen. Uiteraard wordt de dramatische gang van zaken bij de ontruiming van Schokland in 1859 gereconstrueerd.

Naarmate de schrijver dichterbij het heden komt - een heden dat, nogmaals gezegd, midden in de Tweede Wereldoorlog valt -, wordt de toon van de tekst persoonlijker. Terpstra doet uit eigen waarneming verslag van wat het laatste bedrijf in de eilandgeschiedenis zou worden: het droogvallen van de Noordoostpolder in 1941, het vertrek van het laatste handjevol bewoners, de onttakeling van de Schokker buurten. Heel bijzonder is dat de auteur, net op het nippertje, enkele hoogbejaarde oud-bewoners wist te localiseren, uit wier mond hij herinneringen kon optekenen aan het Schokland van vóór 1859.

Verloren land is als historisch document van grote waarde, nog los van de literaire kwaliteiten van de tekst. Vanuit een uniek persoonlijk perspectief roept de auteur een verleden op dat (letterlijk) voorgoed verdwenen is: een land dat is verzonken, paradoxaal genoeg midden in de uitgestrektheid van het nieuw gewonnen polderland. Het manuscript kon door de oorlogsomstandigheden niet worden gepubliceerd en raakte in de vergetelheid. Na zestig jaar werd het herondekt en nu door de Stichting IJsselacademie uitgegeven, aangevuld met moderne annotatie van de hand van Schokland-kenner Bruno Klappe. Verlucht met vele, deels unieke foto's biedt Verloren land een fascinerende terugblik op de Schokker geschiedenis, gezien door de ogen van een rasverteller.

Pieter Terpstra, met bijlagen en noten van Bruno Klappe
Verloren land - Een herinneringswerk aan Schoklan - ISBN 90-6697-160-6 - IJsselacademie, Kampen, 2004s
Het boek is uitverkocht.